İsrail’de savaş Kabinesi üyesi Gantz’ın hükümetten çekilme ihtimali ve bunun sonuçları tartışılıyor
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile muhalefetteki Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz arasında 11 Ekim’de “acil durum hükümeti” kurulması yönünde yapılan anlaşmanın ardından oluşturulan koalisyonda bir çatırdama yaşanması bekleniyor.
Gantz daha önce yaptığı açıklamada, “Netanyahu 8 Haziran’a kadar, savaşa ve sonrasında Gazze’nin idaresine ilişkin bir strateji açıklamazsa partisiyle koalisyondan çekilme” tehdidinde bulunmuştu. Ulusal Birlik Partisindeki ikinci adam konumundaki eski Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot da Parti’nin koalisyondan çekilmeye kararlı olduğunu açıklamıştı.
Ancak çekilme yönündeki en güçlü işaret, Gantz’ın partisinden Milletvekili Pnina Tamano-Shata‘nın dün, Meclisin feshedilerek erken seçime gidilmesi için tasarı sunmasıyla geldi.
Muhalifler, Gantz ve partisinin koalisyondan çekilmesini bekliyor
Gantz’ın hükümetten çekilme olasılığı, Netanyahu hükümetini devirmek üzere ilk toplantılarını 29 Mayıs’ta gerçekleştiren muhalefet liderleri “Gelecek Var” Partisi Başkanı Yair Lapid, “Evimiz İsrail” Partisi lideri Avigdor Liberman ve Yeni Umut Partisi lideri Gideon Sa’ar için sevindirici bir haber.
Lapid, 29 Mayıs’ta X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, Gantz’ın hükümetten istifa edeceği ve hükümet değişimi için bir araya gelen oluşuma katılacağı” öngörüsünde bulundu.
Yediot Aharonot gazetesi siyasi analistlerinden Yuval Karni, 30 Mayıs’taki makalesinde, muhalefet liderleri, Lapid, Liberman ve Sa’ar’ın, Gantz ile Eisenkot’un hükümetten çekilmesini beklediğini yazdı.
Karni, gerçek anlamda işbirliği yapamayan ve homojen olmayan muhalefetin, hükümeti devirmek için ortak hareket etmeye karar verdiğini kaydetti.
Gantz’ın çekilme konusunu ağırdan alma nedenleri
Siyasi analist Anna Barsky ise 30 Mayıs’ta Maariv gazetesindeki yazısında, Ulusal Birlik’in hükümetten çekilme zamanının yaklaştığını ve karşılıklı itham dilinin sertleştiğini savundu. Gantz, Eisenkot ve diğer parti üyelerinin, önceden belirlenmiş bir takvime göre hareket ettiğini vurgulayan Barsky, istifanın gelecek hafta gerçekleşeceğini iddia etti.
Ancak Barsky, esir takasında bir ilerleme kaydedilmesi ya da cephelerden herhangi birinde beklenmedik bir gerilim yaşanması durumunda planın sekteye uğrayabileceği, ilerleyen günlerde bu dramatik senaryolardan biri gerçekleşmediği takdirde ise hükümet koalisyonunun son bulacağı öngörüsünde bulundu.
Gantz’ın, muhalefetin çağrısına karşılık verme konusunda ağır davranmasıyla ilgili ise Barsky, şu ifadeleri kullandı:
“Gantz ve ekibi, iyi ve profesyonel bir siyasetçinin yapması gerektiği gibi kamuoyuna ve anket sonuçlarına önem veriyor. Kamuoyu yoklamaları haftalarca Gantz’ı, hükümetten çekilme planı doğrultusunda ilerlemekten alıkoydu. Veriler, seçmenlerinin çoğunun, onu hiçbir nüfuzu olmayan muhalefet sıralarında değil hükümet içinde ya da Savaş Kabinesi içinde görmek istediğini gösteriyordu.
Ancak son zamanlarda ve hükümet koalisyonunun kurulmasından bu yana ilk defa bu eğilim tersine döndü. Bugün Gantz seçmenlerinin yüzde 60’ı hükümetten istifasını destekliyor çünkü artık içeriden bir tesirde bulunma gücü olduğunu düşünmüyorlar.”
Ulusal Birlik, hükümet içinde etkin değil
Ulusal Birlik Partisinden Meclis Üyesi Matan Kahana, 30 Mayıs’ta bir İsrail radyosuna yaptığı açıklamada, “Bu hükümet içinde önemli konularda etki etme gücümüz yok. Gücümüz yoksa da kalmanın bir anlamı yok. Bu uygun zaman değil ve gitmek de istemiyoruz ama Netanyahu bize başka seçenek bırakmıyor.” dedi. Ateşkes müzakereleriyle ilgili de konuşan Kahana, şöyle devam etti:
“Bunun büyük maliyeti var ve Netanyahu’nun da Savunma Bakanı Yoav Gallant, ŞAS Partisi lideri Aryeh Deri ve Gantz ile Eisenkot da dahil hükümetin diğer üyeleri ile aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir arasında kaldığı görünüyor.
Netanyahu, kurduğu koalisyonun, Gantz ile Eisenkot’a değil Ben-Gvir ile Smotrich’e bağlı olduğunu biliyor.”
Gantz gitse de hükümet kalır
Kahana’nın açıklamaları, İsrail hükümetinin durumunu yansıtıyor zira Gantz liderliğindeki Ulusal Birlik Partisi hükümetten çekilse bile bu, hükümetin düşeceği anlamına gelmiyor. Ulusal Birlik, “acil durum hükümeti“ne dahil olduğunda hükümetin, 120 sandalyeli Mecliste 64 sandalyesi bulunuyordu. Hükümetin düşmemesi için 61 milletvekili gerekli ve bu sayı da mevcut.
Gantz’ı hükümetten çekilmeye itebilecek bir başka etken daha bulunuyor ki o da Kanal 12 televizyonunun yaptığı kamuoyu yoklamasına göre kendisi ve partisinin popülaritesinin düşmesi. Söz konusu anket sonuçlarına göre Gantz, yüzde 30 oy alırken, Netanyahu yüzde 36 ile ona fark atıyor.
